به گزارش صبح کرماشان ، ابوریحان بیرونی دانشمند قرن چهارم هجری شمسی در آثار الباقیه در مورد شب یلدا می گوید : ” و نام این روز میلاد اکبر است و مقصود از آن ، انقلاب شَتوی ( زمستانی ) است . گویند در این روز ، نور از حد نقصان به حد زیادت خارج می شود و آدمیان به نَشو و نما آغاز می کنند و پری ها (دیوها ) به ذَبول و فنا روی می آورند . ”
این جشن را ، یعنی روز اول دی ماه ، نود روز هم می گویند چون میان آن تا نوروز درست نود روز فاصله است . دی ماه و آن را خور ماه هم می گویند . نخستین روز آن خرم روز (خُره روز ) است و این روز و این ماه هر دو به نام خدای بزرگ است.
یلدا برگرفته از یک واژه سریانی می باشد که به تولد و زایش معنی شده است . سریانی زبان رایج مسیحی ها بوده است که از تحقیق و بررسی کتب تاریخی واژه نامه ها کسب شده است دانشمند بزرگ و تقویم شناس ابوریحان بیرونی با نام میلاد اکبر از شب یلدا یاد می کند و آن را میلاد خورشید دانسته است .
واژه یلدا به طور دقیق مشخص نیست که چطور و چه زمانی به زبان فارسی ورود کرده است این گونه از تاریخ بر آمده است که مسیحیان اولیه که در روم زندگی می کردند دچار سختی های فراوانی بودند در همان حال عده ای از آنها تصمیم به مهاجرت به ایران می گیرند و به خاطر نزدیک بودن فرهنگ ها این واژه سریانی به زبان فارسی راه پیدا می کند.
تاریخچه شب یلدا به گذشته های بسیار دور بر می گردد . اما قدمت دقیقش مشخص نیست . بدخی باستان شناسان ، تاریخ شب یلدا را هفت هزار ساله می دانند . آن ها به ظروف سفالی دوره پیش از تاریخ ، استناد می کنند. این ظروف دارای نقوش حیوانی ماههای ایرانی مانند قوچ و عقرب هستند . البته این نقوش در کتیبه ها و یافته های باستان شناسی کمیاب اند . اما باستان شناسان معتقدند می شود آیین مربوط به شب یلدا را تا هفت هزار سال قبل ردیابی کرد .
از آغاز تابستان هر روز خورشید از جای دیروزش کمی نزدیکتر به جنوب طلوع میکند به همین ترتیب موقع غروب هم از جای قبلش ، کمی نزدیکتر به جنوب غروب می کند . این اتفاق باعث می شود که خورشید هر روز از مرکز آسمان به سمت جنوب متمایل تر شود و طلوع و غروب زودتر اتفاق بیفتد . نتیجه آن کوتاه شدن طول روز و افزایش زمان تاریکی است . در روز یکم دی خورشید در زمان طلوع به پایین ترین حد جنوبی اش ، یعنی ۲۳/۵ درجه شرقی می رسد .این موقعیت زمین را انقلاب زمستانی می نامند . از این روز به بعد ، مسیر جابجایی های طلوع خورشید معکوس می شود .
از آنجایی که شب یلدا شب احترام به خانه و خانواده و بزرگترها است و همچنین شب همدلی ، شب صمیمیت بین خانواده ها ، شب صله رحم و شب نیرو گرفتن برای شروع یک زمستان سرد است ، مورد تایید اسلام می باشد .
در حقیقت این شب به خاطر فلسفه و هدف و هم به خاطر محتوای آن، شب بسیار ارزشمند و پسندیده در نظر اسلام است . انتهای پیام /
